SRETNA SLAVA
Danas je Aranđelovdan
U kalendaru praznika Srpske pravoslavne crkve današnji dan, naslovljen kao Sabor svetog arhangela Mihaila i ostalih sila bestelesnih, obeležen je crvenim slovom, a u bogoslužbenom tipiku crkve označen je znakom Srednjeg praznika druge vrste (crvenim krstićem), što znači da je prema rangu i značaju svrstan u treću od šest grupa crkvenih praznika. Ovaj nepokretni praznik, koji je nepromenjivog datuma pa se uvek slavi osmog novembra po starom, odnosno 21. novembra po novom kalendaru, u našem narodu poznat je kao Aranđelovdan, krsna slava mnogih porodica i svih hramova posvećenih ovom arhangelu, zapovedniku nebeske anđeoske vojske koja je pobedila pobunjene Luciferove sledbenike, pale anđele.
Beogradska saborna crkva, katedralni hram Srpske patrijaršije, posvećena je takođe arhistratigu Mihailu, Gavrilu i ostalim silama bestelesnim, tako da je današnji praznik i njena hramovna slava. Njegova svetost patrijarh srpski gospodin Pavle, služiće, u sasluženju sa sveštenstvom ovog hrama, prazničnu liturgiju i preseći slavski kolač na slavi Saborne crkve, sagrađene zaslugom i prilogom kneza Miloša Obrenovića.
Današnji praznik ustanovljen je u četvrtom veku, iako su ljudi od davnina slavili anđele Božije (anđeo na grčkom znači vesnik, a demon - pakosnik). Obožavanje anđela izmetalo se često u shvatanje da su oni bogovi i stvoritelji čitavog vidljivog sveta, pa je u Pravoslavnoj crkvi nekoliko godina pre Prvog vaseljenskog sabora održan Laodikijski pomesni sabor čijim je 35. pravilom ustanovljeno ispravno poštovanje i shvatanje anđela. U vreme rimskog pape Silvestra i aleksandrijskog patrijarha Aleksandra ustanovljen je i praznik arhistratiga Mihaila i ostalih sila u novembru.
Arhangel Mihailo se smatra cuvarem pravoslavne vere i borcem protiv verskih jeresi. Postuje se kao iscelitelj bolesnih, borac i ratnik, cija se pomoc priziva i pod ciju se zastitu stavljaju narodi i zemlje. Kult arhangela Mihaila potice iz 4. veka i razvio se najpre u Frigiji. Prema opstem verovanju, arhangel Mihailo prihvata duse umrlih i, mereci dobra i zla dela njihova na zemlji, salje ih u raj ili pakao.
Novembar mesec nije odabran slučajno za praznovanje anđela, "bestelesne braće čovekove", jer je novembar deveti mesec od marta, meseca u kojem je, po učenju hrišćanske crkve, bog stvorio svet. Ni broj devet nije odabran nasumice, jer je Stvoritelj na početku stvorio devet anđeoskih činova. Njihov zapovednik upravo je arhangel Mihailo, jedan od sedmorice anđela koji imaju imena. Ni broj sedam nije uzet slučajno, jer je to sveti broj i broj Božanske tajne, čiju suštinu ljudi mogu samo da naziru. Otud, osim sedam anđela, čija se imena znaju i imaju svoju simboliku, postoji sedam darova Svetog Duha, sedam svetih tajni, sedam dana Bog je stvarao svet, svetlost se razlaže na sedam duginih boja, sedam je tonova zvuka...
Aranđelovdan je, kako je zapisano u srpskim narodnim pesmama, bio krsna slava vladara iz vladarske loze Nemanjića. Po broju svečara koji ga slave kao slavu svojih predaka i porodičnog zaštitnika, Aranđelovdan je na trećem mestu, iza Svetog Nikole i Svetog Georgija (prvom je posvećeno 600, a drugom oko 300 hramova na području pod jurisdikcijom Srpske pravoslavne crkve).
